نقش درختان غیر مثمر در تولید ریزگرد و آلودگی هوا ، می گویند: درختان بیثمر و چمن برای تلطیف هوا کاشته میشود در حالیکه درختان بیثمر و چمن خودشان منبع فراوان آلودگی هستند که به چند نمونه اشاره می شود:
۴-۵-۱- ازدیاد ریزگرد و آلودگی هوا و ایجاد حساسیت با پخش گرده
دانه گرده، عامل باروری گیاهان از جمله درختان، و علف‌های هرز است و از دانه‌های بسیار ریزمیکروسکوپی تشکیل شده است.
یک فوق تخصص بیماری‌های آسم و آلرژی استان مرکزی گفت: «آلاینده‌های هوا نظیر دی اکسید نیتروژن، اوزن و ریزگردها با تشدید علایم آسم ارتباط مستقیم دارد و گرده برخی علف‌های هرز ودرختان مانند نارون، اقاقیا، چنار و صنوبر باعث تشدید آلرژی و آسم است.»
مديرعامل كلينيك آلرژي با اشاره به تاثير گرده گياهان در تشديد بيماري آلرژي گفت: «در شهر تهران كه به شهر چنار‌ها شهرت دارد از اواخر اسفند تا پايان ارديبهشت شاهد گرده افشاني درختان چنار هستیم که مي تواند باعث بروز و تشديد آلرژي فصلي شود.»
رئيس انجمن آسم و آلرژي ايران ميگويد: «گردههاي گياهان، از علل مهم افزايش آلرژي فصلي است كه در اثر گرده‌افشاني ايجاد ميشود. گرده افشاني درختاني مانند نارون، افرا، چنار، زبان گنجشك از اسفند شروع شده و تا اواسط بهار ادامه مييابد.»
وی همچنین گفت: «گرده‌های گياهان به دو دسته تقسيم ميشود: گردههاي حشره دوست، كه از طريق اندام حشرات پخش مي‌شوند و در ايجاد آلرژي‌ها نقشي ندارند؛ گردههاي باد دوست که از طريق هوا پخش مي‌شوند، و ايجاد آلرژي ميكنند. گرده‌ي درخت چنار به خصوص در اوايل فصل بهار بيشترين آلرژي را در مناطق تهران و كرج ايجاد ميكند، كه علائم آن در بيماران به صورت آبريزش بيني و چشم، گرفتگي بيني، احساس كسالت و يا به صورت تب ظاهر ميشود.»
یک متخصص گوش، حلق و بيني ـاستان خوزستان ـ گفت: «۲۰ درصد آلرژي‌هاي فصلي و حاد ممكن است منجر به آسم شده و پليپ بيني (گوشت‌هاي اضافه بيني) را تشديد كنند. وی بيان كرد: چمن از خاك حساسيت‌زاتر است. كودكاني كه در چمن بازي ميكنند بايد بيني خود را با آب نمك يا سرم نمكي شست و شو دهند.»
یک استاديار دانشکده علوم پزشکي مشهد گفت: «درخت عرعر ميتواند هر نوع آلرژي ايجاد کند، آلرژي تنفسي و در درجه دوم آسم شايع‌ترين آن‌هاست، چون عرعر در مشهد زياد است، اين دو آلرژي در مشهد شايع هستند. وي با اعلام اين که ۴۰ درصد مردم مشهد به گرده گياهان حساسيت دارند.
گفت: آلرژي در موارد شديد اگر باعث انسداد مجاري تنفسي شود خطرناک است. اين نوع آلرژي باعث اختلالهای فعاليت‌هاي روزمره ميشود و احساس راحتي زندگي بيمار را مختل ميکند. وی با اشاره به اين که گردۀ همه گياهان آلرژي‌زا نيستند، گفت: معمولا گردۀ درختاني مثل زبان گنجشک، کاج، چنار، عرعر و علف‌هاي هرز آلرژي‌زا هستند.
برخلاف تصور عموم، چون گردههاي گل‌ها درشت هستند و بيشتر توسط حشرات جابجا مي‌شوند لذا گردههاي حساسيت‌زا كمتر به گل‌ها مربوط مي‌شوند و احتمال ورود آن‌ها به مخاط تنفسي کمتراست.
و غالب حساسیت‌ها ناشي از درختان، چمن‌ها، بوته‌ها و علف‌هاي هرز هستند، گل‌هاي تزئيني در مناطق و يا كنار خيابانها نیزجزو گياهان حساسيت‌زا هستند.
اکثر درختان و گیاهان بی ثمر گلدار نیستند و نمیتوانند گلبرگ و شهد و عطر تولید کنند و گرده‌هایشان سبک و به وسیله باد گرده افشانی میکنند. در اردیبهشت و خردادماه گرده‌ها و خوشه‌های حاوی گرده‌هایشان به وسیله باد تا کیلومترها باعث آلودگی هوا و ریزگرد و آلرژی زایی میشوند و باعث کثیف شدن خیابان‌ها میشوند. گرده‌ها به سبب ریز بودن به راحتی قابل دیدن نیستند، اما میتوان خوشه‌های حاوی گرده‌های گیاهان و درختان بی ثمر را دید.»
عکس از مؤلف،پودر گرده‌های چنار روی کاغذ، فروردین ۹۱ شاهرود.
فعالان مردمی بسیاری از شهرهای دنیا برای مبارزه با کاشت درختان بی ثمری مانند چنار تصاویر زیادی از آلودگی وآلرژی زایی گرده‌های درختان بی ثمر ارائه کرده اند.
۴-۵-۲- ازدیاد ریزگرد و آلودگی هوا با پخش کرک برگ و دم برگ بی ثمر
پشت و روی برگ‌ها و دم برگ‌ها و جوانه های درختان و گیاهان بی ثمری که در فضاهای سبز کاشته میشوند حاوی کرک‌ها و موها و پرزهای فراوانی هستند که با وزش باد، کیلومترها پخش میشوند و به آلودگی هوا و تولید ریزگرد کمک میکنند.
عکس از مؤلف،راست و وسط انبوه پرزها و کرک‌های حاصل از گرده افشانی درختان بی ثمر در تویسرکان حیقوق نبی(ص) اردیبهشت ۹۱ سمت چپ مو و پرز و کرک حساسیت زای درختان چنار در شهر نانجینگ چین
عکس از مؤلف،پوشینه‌های برگ و خوشه‌های حاوی گرده‌های چنار در خیابانهای شهر شاهرود ۲۰ فروردین ۹۱
عکس از مؤلف،برگ چنار و برگ توت مشهد ۲۶ شهریور ۸۹
عکس از شبکه جهانی، راست مو و کرک روی برگ و دمبرگ درخت افرا. دمبرگ درختان و گیاهان بی ثمر کرک دارند و این کرک‌ها تولید ریزگرد میکنند سمت چپ موهای تیز چند شاخه کرک برگ چنار در مخاط ریه و سینوسهای بینی فرو می رود.
برگ چنار آلودگی‌های هوا، گرد و غبار و همچنین میکروارگانیسم‌ها شامل باکتریها و میکروب‌ها را جذب میکند و با وزش باد این آلودگی‌ها درفضا پخش میشوند و تولید ریزگرد و بیماری‌های تنگی نفس میکنند.
در تصویر بالا به برگ توت کنار چنار که از هرگونه پرز و کرک دور است توجه شود. آلرژی زایی با مو و کرک‌های فراوان برگ‌ها مخصوصا برگ‌های جوان در اوایل بهار بر روی کرک‌ها و پرزهای برگ چنار مینشیند و همراه آن‌ها داخل ریه و چشم و بینی افراد می شود. کرک‌های برگ چنار حتی گاه باعث سرایت بیماری‌های انگلی هم میشوند.
۴-۵-۳- ازدیاد ریزگرد و آلودگی هوا با پخش میوه‌های خشک
در همه شهرها درختان چنار و عرعر و زبان گنجشک و اقاقیا را با فندقه‌ها و مخروط‌ها و خوشه‌های فراوان می بینیم که در تمام فصول سال کپسول‌ها و فندقه‌ها و خوشه‌های خشک شان بر درخت موجود است.
درختان و گیاهان بی ثمر همان طور که در حالت گرده افشانی نیازی به حشرات و سایر موجودات زنده ندارند و به وسیله باد، گرده‌های آلوده کننده خود را پخش میکنند در مرحله میوه دهی نیز با میوه‌هایشان به صورت کپسول‌ها و خوشه‌های خشک حاوی موها و کرک‌ها و پرزهای فراوان هستند تا بتوانند دانه‌ها و بذرها و هسته‌هایشان را انتقال دهند.
این کپسول‌ها و خوشه‌ها سال‌ها روی درخت میمانند تا همگی آن‌ها به تدریج وارد هوا شوند .
چنار‌ها در سراسر کشور تقریبا از اواخر بهار و اوایل تابستان برگ سالم و سبزی ندارند، اما پرز حاصل از میوه‌های رسیده، کروی شکل و پشمیآن‌ها که دارای دنباله تا ۸ سانتی متری هستند که در پاییزمی رسند حتی تا زمستان باعث آلرژی زایی و بیماری می شوند و در تابستان و پاییز باد و توفان همراه با گرد و غبار پاییز، موهای زبرمایل به قرمز، تحریک کننده با نام «پودر خارش» شناخته شده اند تا مسافت‌های طولانی توسط باد پراکنده میشوند.
پودر خارش پرز حاصل از میوه‌های چنار است که باعث آسیب رسیدن به دستگاه تنفسی و خارش پوست و چشم میشود. مخصوصا داخل چشم عابران پیاده میشود و باعث خارش و سوزش چشم و ریزش آب از چشم میشود.
موهای فندقه‌های میوه چنار فوق العاده مضر هستند و در هوا پخش میشوند.
عکس از شبکه جهانی،میوه‌های خشک زبان گنجشک سال‌ها بر درخت می مانند و کم کم درفضا پخش میشوند.
در حالی که درخت زردآلو در شهر مُجن در ۲۰ فروردین ۹۱ برگ‌های فروانی دارد و مدتی قبل هم غرق شکوفه‌های فراوانی شده درخت بی ثمر کنارش حاوی میوه‌های فراوان سال قبل است و برگ‌هایش در حال رویش است
نیام‌های خشک درخت اقاقیا سال‌ها بر درخت میماند تا بر اثر خشکی هوا کم کم وارد هوا شوند.
لاشبرگها از برگ‌ها و میوه‌های خشک کنوکارپوس در تمام فصول سال بر زمین موجود است و با وزش بد ذرات آن وارد هوا میشود.
۴-۵-۴- ازدیاد ریزگرد و آلودگی هوا با پخش هاگ
برخی گیاهان زینتی مانند سرخس‌های زینتی با‌هاگ تکثیر میشوند لذا هاگینه آن‌ها مملو از مواد ریزی به نام هاگ است که وارد هوا میشوند.
۴-۵-۵- ازدیاد ریزگرد و آلودگی هوا با پوست ریزی
یکی از معایب درختان بی ثمر خصوصا اوکالیپتوس پوست ریزی زیاد و در بیشتر ماه‌های سال است که پوسته‌های تنه به طور مداوم می ریزند و زمین را آلوده میکنند و با وزش باد به صورت ریزگرد در می آیند و به راحتی هم آتش می گیرند.
۴-۵-۶- ازدیاد ریزگرد و آلودگی هوا با برگ خشک روی درخت
سوزن‌های جدا شده از درختان کاج در تمام طول سال بر سر شاخه‌ها جمع میشوند و خشکی هوا و باد، ذرات آن را به صورت گرد و غبار در هوا پراکنده میکند و نیز باعث تسریع در آتش سوزی میشوند.
همیشه شاخه‌های کاج حامل انبوهی از برگ‌های خشک هستند که با وزش باد وارد هوا می شوند و باعث آلودگی هوا می شوند.
ادمه در بخش دوم
